Çukurova Üniversiteli bilim insanları, ekonomik kayba neden olan karpuz ve kavunlarda görülen bakteriyel fide yanıklığı ve meyve lekesi hastalığının ilk olarak ABD´de görüldüğünü ve dünyaya tohum tica

Çukurova Üniversiteli bilim insanları, ekonomik kayba neden olan karpuz ve kavunlarda görülen bakteriyel fide yanıklığı ve meyve lekesi hastalığının ilk olarak ABD´de görüldüğünü ve dünyaya tohum ticaretiyle yayıldığını belirledi.
Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yeşim Aysan danışmanlığında doktorasını hazırlayan Araştırma Görevlisi Sümer Horuz, karpuz üretimini tehdit eden en önemli bakteriyel hastalık AcidovoraxCitrulli´nin neden olduğu bakteriyel fide yanıklığı ve meyve lekesi hastalığı hakkında önemli bilimsel çalışmalar yaptı. Hastalığın dünyada ilk kez Amerika Birleşik Devletleri´nde hibrit tohum materyalinde görüldüğünü açıklayan Çukurova Üniversiteli bilim insanları şu an hastalığın karpuz yetiştirilen tüm ülkelerde var olduğunu açıkladı.

2009-2010 YILLARINDA BÜYÜK MADDİ KAYBA NEDEN OLDU
Doktora tezini bu hastalığı araştırarak gerçekleştiren Sümer Horuz, "Hastalık bölgemizde ilk kez 2005 yılı yaz aylarında karpuz tarlalarında tespit edildi. Hastalık en büyük zararını 2009-2010 yılları yaz aylarında gerçekleştirdi. Hastalıkla bulaşık pek çok karpuz tarlasında zarar oluşup, karpuz meyveleri satılamadığından çiftçiye büyük ekonomik kayıplar verdi. Ülkemizde bu hastalık karantina listesinde olduğundan bu tarlalar Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından karantinaya alındı, dört yıl boyunca karpuz ve benzeri ürünlerin ekilmesi yasaklandı. Aynı durum karpuz üreten fide firmalarında yaşandı, pek çok karpuz fidesi imha edilerek büyük maddi kayıplara neden oldu" dedi.
Dünya, ülke ve kent tarımına ekonomik olarak zarar veren bu hastalığın çıkış noktasını araştıran Çukurova Üniversiteli bilim insanları, Kuzey ve Güney Amerika, Afrika, Asya, Avrupa, Okyanusya kıtalarında bu hastalığın var olduğu ve hastalığın tohum ticaretiyle yayıldığını tahmin ederek, Hollanda´da bulunan Naktuinbouw isimli Tohum Testleme Merkezi ile ortak proje yürüterek çalışma başlattı.

16 ÜLKEDEN 200 ÖRNEKLE TEST YAPTILAR
Bu çalışma kapsamında 16 farklı ülkeden toplanan 200 adet Acidovoraxcitrulli izolatının akrabalık durumlarını genetik açıdan özel yöntemlerle inceleyen Çukurova Üniversiteli bilim insanları, hastalığın farklı ülkelere yayılma yolları ve yerlerini de araştırdı.
Çalışmayı yürüten Araştırma Görevlisi Sümer Horuz yaptığı bilimsel çalışmalar sonucunda, bu hastalığın ilk görüldüğü yer olan ABD´den tüm dünyaya ve ülkemize, tohum ticareti esnasında giriş yaparak yayıldığını saptadı.
Ayrıca Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü´nde karpuz ve kavunda büyük ekonomik zarara neden olan bu hastalık üzerine dört lisansüstü tez çalışmasının ise halen yürütülmekte olduğu bildirilirken, hastalıkla mücadele için tohum uygulamaları ve biyolojik mücadelenin kullanımı üzerine çalışmaların devam ettiği duyuruldu.
(ELF-SO-Y)

16.10.2014 14:20:36 TSI