Türkiye'nin savaş uçağını düşürmesinin ardından Rusya'nın Türk ürünlerine kısıtlama getirmesi, başta sebze ve meyve üreticileri olmak üzere birçok sektörü olumsuz etkiledi. Rusya'nın kısıtlamasından en az etkilenen beyaz et sektörünü ise terör vurdu.

Türk beyaz et ihracatının yüzde 60'ının yapıldığı Irak'a giriş kapısı olan Habur Sınır Kapısı'nın yaklaşık 1 aydır kapalı olması, beyaz et üreticilerini zora soktu. Hatay ve Adana bölgesinde beyaz et üretimi yapan bir firmanın yönetim kurulu başkanı olan Necmettin Çalışkan, Güneydoğu'da yaşanan terör olayları nedeniyle Habur Sınır Kapısı'nın yaklaşık 40 gündür tam anlamıyla çalışmadığını, bunun sonucunda da üreticilerin büyük zarara girdiğini söyledi. Çalışkan, bölgede sokağa çıkma yasağı olmadan önce bir TIR'ın Irak'a b.in 800 dolara gidip geldiğini ancak şuan her TIR'ın masrafının 6 bin doları bulduğunu, bu fiyatı vermek istemelerine rağmen güvenlik gerekçesiyle bölgeye TIR gitmediğini söyledi.

Türkiye'nin komşularıyla yaşadığı dış siyaset anlayışının en büyük sıkıntısını beyaz et üreticilerinin çektiğini belirten Necmettin Çalışkan, "Bugün üç ayrı komşumuzda var olan dört ayrı yönetimle olan problemlerin sıkıntısını çekiyoruz. Rusya ile aramızda yaşanan sıkıntıdan sonra Rusya'nın tavuk ithaline yasak koymasının ardından Rusya'ya yapılan ihracat durdu. Rusya'ya yapılan ihracat çok büyük olmadığı için sektörümüzü sıkıntıya sokacak en önemli problem Rusya'dan turist gelmeyecek olmasıdır" dedi.
Beyaz et sektörünün Rusya'yla değil Irak'la yaşanan sürtüşmelerden dolayı krizde olduğunu belirten Çalışkan, "Biz en büyük krizi Irak'la yaşıyoruz. Doğu bölgelerimizde 1 ayı aşkın zamandır yaşanan sokağa çıkma yasağıyla birlikte Habur Sınır Kapısı tamamen kapalı. Habur sınırı bir hafta önce kısmi olarak açıldı, eskiden günlük bin 500 civarı TIR geçişi yapılırken, bugün 50-100 arası TIR geçişi sağlanıyor. Bu da son derece komik ve düşük bir rakam. Bunun acilen çözümünü bekliyoruz. Çözüm olarak da yeterli derecede güvenlik güçleri takviyesiyle belki yol güvenliği sağlanabilir ama bundan daha önemlisi Habur Sınır Kapısı'na ek görevliler yerleştirmek suretiyle kapının daha hızlı çalışması sağlanabilir. Bunun dışında gündeme gelen birden fazla sınır kapısının daha açılması konusu da çok acilen neticelendirilmesi gerekir. Sektörümüz ihracatının yüzde 70'ini Irak'a gerçekleştirmekte. Bugün itibariyle de Irak tamamen durmuş durumda" diye konuştu. 

Güneydoğu'da yaşanan sokağa çıkma yasakları nedeniyle Irak'a gidecek TIR bulunamadığını, bu yüzden çok yüksek rakamlara uçak kiralayarak ihracat yapmaya başladıklarını aktaran Çalışkan, şöyle devam etti: 

"Şuanda depolar tavuk dolu, ihracata ürün gitmiyor, damızlık yumurtaları ve diğer ürünleri bin 800 dolara taşıtırken, şimdi 6 bin dolara araç bulunamıyor. Hatta damızlık yumurtalar günlük tüketilmesi gereken ürünler olduğundan eskiden TIR'ların bin 800 dolara taşıdığı yükü şimdi 98 bin dolara uçak kiralayarak gönderiyoruz. Uluslararası kurallar gereği Irak'ın uçuş kotası tamamlandığı için de parayla uçak bile bulunmuyor, böyle bir dönemdeyiz. Bizim bugün Irak merkezi yönetimiyle de siyasi noktada yaşanan sıkıntıların ürün itibariyle de olumsuz etkisi oluyor. Merkezi Irak hükümeti Türkiye'den gelen ürünlerin ithaline kolay izin vermiyor. Gelecek dönemde Irak merkezi hükümeti ve ülkemiz arasındaki sorunlar işbirliğiyle çözülür."

Rusya'nın sınır bölgesini bombalaması sonucu Suriye'ye yapılan ihracatın da sekteye uğradığını belirten Çalışkan, "Son 4 yıldır Suriye'de devam eden savaşa rağmen sınır kapıları birkaç gün kapalı kalıp açılıyordu, ancak Rus uçağının düşürülmesinin ardından bir hafta, 10 gün süreyle Cilvegözü ve Öncüpınar Sınır Kapıları kapanıyor. Bunlar da Suriye'ye olan ihracatımızda sektelere yol açıyor" diye konuştu.

“PATLAMALAR İÇ PİYASAYI OLUMSUZ ETKİLİYOR”

İhracatın dışında son dönemde ülke genelinde bazı yerlerde yaşanan patlamaların da tavuk satışlarını azalttığını vurgulayan Necmettin Çalışkan, "İç piyasada tüketicinin alım gücünün zayıf olduğu dönemdeyiz. Özellikle ülkemizde peş peşe bazı yerlerde yaşanan patlamalar sonucu insanlar toplu yerlere ve piknik alanlarına bile gitmekten çekinmeye başladı. Bu da doğal olarak tavuk tüketimini olumsuz yönde etkiliyor. Çünkü tavuk insanların piknik günlerinde çevresiyle tükettiği bir ürün olarak karşımızda" dedi.
Son dönemde yaşanan domuz gribi gibi hastalıkların insanların psikolojisini olumsuz etkilediğini, yapılan magazinsel haberler sonucu da tavuk sektörünün zarar gördüğünü anlatan Çalışkan, "Domuz gribi gibi hastalıklar insan psikolojisini olumsuz etkiliyor. Çünkü insanımız aynı zamanda magazin dünyasında kaynağa dayanmayan akıldışı, bilimdışı herhangi bir insanın gündemde kalmak adına yaptığı açıklamalar da insanların tedirgin olmasına neden oluyor" şeklinde konuştu.