Atatürk’ün Kayseri Ziyaretleri
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, Milli Mücadele yılları ve sonrasında Kayseri’ye toplam 5 defa gelmiştir.
İlk ziyareti Heyet-i Temsiliye Reisi olarak 19 Aralık 1919 tarihinde olmuştur. Heyet-i Temsiliye üyeleriyle birlikte Kayseri-Kırşehir üzerinden Ankara'ya gitmek üzere, 18 Aralık 1919 Perşembe günü karlı bir havada Sivaslılar'ın sevgi gösterileri arasında Sivas'tan hareket etmiştir. Kayserililer, 19 Aralık Cuma akşamı havanın soğuk ve karlı olmasına rağmen; Mustafa Kemal Paşa ve dava arkadaşlarını coşkulu bir şekilde karşılamışlardır. Beraberinde Rauf Bey ve diğer heyet üyeleri ile Çifte Kümbedler'de otomobilinden inerek Türk Bayraklarıyla süslenmiş cadde ve sokaklarda yediden yetmişe toplanan Kayseri halkının “Yolunda ölmeye hazırız Paşam” sözleriyle karşılanmıştır. Halkı selamlayarak geçen Mustafa Kemal Paşa ve beraberindekiler ikametlerine tahsis olunan İmamzade Reşid Bey'in evine (Sonraları Atatürk Evi olarak düzenlenen burası ziyaret edilebilmektedir) inmişlerdir.
İlk misafirlik sırasında Mustafa Kemal Paşa'nın yanında ev sahibi İmamzade Reşid Bey, Faik Selenk ve İbrahim Safa Bey bulunmuşlardır. Mustafa Kemal'in yol arkadaşları arasında ise; Rauf Orbay ve Mazhar Müfid Kansu'dan başka, Hakkı Behiç Bey, Binbaşı Hüsrev Gerede, Dr. Refik Saydam ve Yaver Cevat Abbas Beyler'in bulundukları bilinmektedir. Mustafa Kemal ve arkadaşları geç saatlerde yemeklerini yemişler ve Kayseri ileri gelenlerini kabul etmişlerdir. Mustafa Kemal Paşa, Mazhar Müfid Bey ve Hüsrev Bey, İmamzade Reşid Bey'in evinde, Rauf Bey de Nuh Naci Bey'in evinde misafir edilmişlerdir. Ertesi gün, 20 Aralık 1919 cumartesi sabahından itibaren Mustafa Kemal Paşa, belediyeyi ziyaret etmiş, Kayseri halkı ile ve bilhassa din adamlarıyla Raşid Efendi Kütüphanesi'nde toplantı yapmıştır. Bu toplantıda; ilim adamları ile esnaf ve tüccardan ileri gelenler bulunmuştur. Toplantıya katılanlara Mustafa Kemal Paşa memleketin içine düştüğü kötü durumdan ancak, birlik ve beraberlik içerisinde, milletçe kurtulabileceğini söylemiş ve onlardan yardımlarını istemiştir. Toplantıda bulunanlar ise gerekeni yapacaklarını ve kendilerini destekleyeceklerini Atatürk’e bildirmişlerdir. Raşit Efendi Kütüphanesi’ndeki bu toplantıdan sonra Kayseri halkı üzerinde büyük etkisi olan itibarlı din adamı Kızıklızade Hoca Kasım Efendi’yi evinde ziyarete gitmişlerdir. Bu görüşmelerde Hoca Kasım Efendi, Atatürk’e şöyle hitap etmiştir: “Doğudan mavi gözlü bir zat gelecek ve bu vatanı kurtaracak. Allah’ül-alem, o zatı muhterem siz olsanız gerektir.” Bu sözler ve ardından Hoca Kasım Efendi’nin yapmış olduğu dua Atatürk ve arkadaşlarını son derece memnun etmiştir. Mustafa Kemal Paşa, bu ziyaretten çok memnun kalmış ve ertesi gün Kayseri halkına hitaben, teşekkür ve memnuniyetlerini ifade eden ünlü beyannamesini hazırlamıştır. 20 Aralık 1919 gününü çeşitli toplantı ve görüşmelerle tamamlayan Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları, Kayseri'de ikinci tarihi günü ve geceyi de aynı evlerde geçirerek, 21 Aralık 1919 Pazar sabahı saat 09.00'da "Kayseri ahalisi beyannamesi" yayınladıktan sonra Ankara'ya gitmek üzere Mucur'a hareket etmişlerdir.
Atatürk'ün Kayseri'yi ikinci ziyareti
Mustafa Kemal Atatürk ikinci defa; 13 Ekim 1924 tarihinde, eşi Latife Hanımla birlikte Erzurum dönüşünde gelirler. 14 Ekimde Kayseri Lisesini ziyaret ederler ve lisenin şeref defterine kendi el yazısı ile "Kayseri Lisesini, müdürüyle, muallimleriyle, bütün talebesiyle Cumhuriyetin ateşli, feyizli bir ocağı bulduk ... " diye yazarak imzalarlar. O zamanlar lisede öğrenci olan Behçet Kemal Çağlar Atatürk hakkında ateşli bir nutuk verir. Daha sonra Behçet Kemal'le Ankara'da görüşen Atatürk "Ben bu genci Kayseri'den tanırım" demiştir.(Hakimiyeti Milliye Gazetesi 1246-1247 Sayılı Nüshası)
Atatürk'ün Kayseri'yi üçüncü ziyareti
Mustafa Kemal Atatürk üçüncü defa; 20 Eylül 1928 de başvekil İsmet Paşa ile birlikte gelirler. Yeni Türk Alfabesi üzerinde görüşmeler yapılır. Belediye bahçesine karatahta koydurarak, Kayserililer ile yeni yazı üzerinde görüşmeler yapmıştır. Meydanda halkı imtihan eder ve Yeni yazıyı on günde öğrendiğini söyleyen bir Kayserili vatandaşı göstererek: "Bak İsmet, on günde öğrenmiş" diyerek takdir etmiştir. Bu hareketiyle O, yeni yazının kolay öğrenildiğine işaret etmiştir. Aynı gün Kayseri'den ayrılırlar.
Atatürk'ün Kayseri'yi dördüncü ziyareti
Mustafa Kemal Atatürk, Kayseri'ye dördüncü defa 19 Kasım 1930'da teşrif etmiştir. Atatürk, 1930 yılının sonbaharında çıktığı uzun bir yurt gezisi esnasında beyaz trenle şehrimizi ziyaret etmiştir. Özellikle Kayseri Lisesini ziyaret eden Atatürk, burada derslere girmiş, öğretmen ve öğrencilerle sohbet etmiştir. 20 Kasım 1930 günü sabahı Sivas'a gitmek üzere şehrimizden ayrılmıştır.(Anadolu Ajansı-Hakimiyeti Milliye Gazetesi)
Atatürk'ün Kayseri'yi son ziyareti
Mustafa Kemal Atatürk, 5’inci ve son kez Kayseri'yi ölümünden yaklaşık 4 yıl önce 4 Şubat 1934'de ziyaret etmiştir. Gelişinin ertesi günü şehirdeki faaliyetleri yerinde görmekten memnunluk duymuştur. Bu cümleden olmak üzere; Atatürk, Tayyare Fabrikası'nı, Talas'ı ve Kayseri Hunat Medresesi müzesini gezmiş ve ilgililerden bilgi almıştır. Hunat Hatun Türbesi kaidesi ve Camii'nin alınlığındaki Selçuklu taş işçiliğini takdir etmiştir.