Van Valiliği, Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı, İran Dışişleri Bakanlığı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi işbirliğinde Türk, Asya Strateji Araştırma Merkezi (TASAM) tarafından düzenlenen Türkiye, İran "Sektörel

Van Valiliği, Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı, İran Dışişleri Bakanlığı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi işbirliğinde Türk, Asya Strateji Araştırma Merkezi (TASAM) tarafından düzenlenen Türkiye, İran "Sektörel ve Finansal Derinleşme" Van Forumu sona erdi.
Van´da özel bir otelde iki gün süren forumun sonuç bildirgesi okundu. TASAM tarafından okunan sonuç bildirgesinde şöyle denildi: "Toplantıya Türkiye ve İran´dan sektör temsilcileri, düşünce ve kanaat önderleri, sivil toplum ve düşünce kuruluşlarının yöneticileri, akademisyenler, parlamento üyeleri, çeşitli seviyede protokol temsilcileri, gözlemci diplomatik misyon temsilcileri, ilgili uzmanlar ve medya temsilcileri katılmıştır. Bu çerçevede kamu diploması, kültür ve turizm, eğitim ve dil, sağlık ve sağlık turizmi, enerji ve petrol kimya sanayi, Türkiye-İran medeniyet diyalogu, lojistik, ulaştırma ve haberleşme, bankacılık ve finans, ekonomi ve finans, medya ve iletişim, bilim ve teknoloji, inşaat, müteahhitlik ve alt yapı konuları ele alınmıştır. Forum sırasında katılımcı kişi ve kurumlar hem ülkeleri hem Türkiye-İran ortak yararına forum kurumsalı altında yapılan çalışmaların genişletilmesi İran ve Türkiye´deki etkinleştirilmesine karar verilmiştir. Ayrıca ilgili kamu otoritelerinin ve uluslararası alanda etkin Sivil Toplum Kuruluşları (STK) bu sürece katılımının ve desteğinin öneminin vurgulanması benimsenmiştir. İki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi ve meselelerin halledilmesi için resmi ve sivil düzeyde etkileşimin artırılması gereği de vurgulanmıştır."
Ülkelerin komşularının kim olacağını belirlemelerine sahip olmadığı belirtilen sonuç bildirgesinde şöyle denildi: "Ama komşuları ile ilişkilerinin dostluk, rekabet ya da husumet temelinde ilerlemesini belirleme imkanına sahiptir. Bu nedenle kullanılan dilin dostluk dili olmasına önem göstermelidirler. İlişkilerde güven duygusunun ve ortamının korunmasına dikkat edilmelidir. İran-Türkiye ilişkileri yoğun rekabet işbirliği düzeyinde tanımlanmaktadır. İlişkilerin geleceği açısında bu iki duygunun birlikte ilerlenmesi gerekmektedir. Husumete dönüşmediği sürece rekabet ilişkilerini bölgesi dinamizmin kazandıracağı kabul etmekle birlikte işbirliği alanlarının genişletilmesi ve dostluk ilişkilerinin geliştirilmesi ehemmiyet arz etmektedir. Bu şekilde iki ülke bölgesel ve küresel sorunlara ciddi anlamda katkı sağlayabileceklerdir. İran ve Türkiye arasındaki anlaşmazlık sadece bölge dışı unsurların çıkarlarına hizmet etmektedir."
Sonuç bildirgesinde, İran ve Türkiye´nin 3´ncü ülkeler ya da taraflarla ilişkilerin seyrinde bağımsız olarak ikili ilişkilerin gelişmesi üzerine odaklanması gerektiği belirtilerek şu ifadeler kullanıldı: "İlişkilerin düzelmesi ve gelişmesi sadece bölgesel düzeyde değil, kıtasal ve küresel düzeyde iki ülkenin ekonomik ve siyasi manevralarını ve etkinliğini genişletecektir. İran ve Türkiye´nin oluşturacağı ağırlık merkezi, bölgeyi, İslam dünyasını ve küresel dengeleri etkileyecektir. İslam devletleri düzeylerinde iki ülkenin birlikte davranması mezhepler arası sağlıklı etkileşim, radikal hareketlerin önlenmesi ve İslam dünyasında büyük önem taşımaktadır. 2015 yılında 30 milyar dolara erişmesi hedeflenen İran-Türkiye ticaret hacmi 150 milyar dolarlık potansiyele sahiptir. Bunun için aşılması gerekilen zihinsel eşik karşılıklı bağımlılık temelinde sektörel ve finansal derinleşmedir. Siyasi ilişkilerin geleceği açısından hayati öneme haiz olan ticari ve ekonomik ilişkilerin sağlıklı bir zeminde ilerlemesinin temel şartı sağlıklı ortak bankacılık sisteminin oluşturulmasıdır. Bu konuda krizleri fırsat imkanı olarak gören bir yaklaşımdan İran ile Türkiye arasında ilişkilerin her alanda karşılıklı menfaatleri genişletilmesi gerekmektedir. Van ve Hoy sınır şehirleri Türkiye-İran arasında ekonomik ilişkiler alamamaktadır. Bunun için ulaşım ve iletişimin yanı sıra, finansal, bürokratik ve diplomatik hizmetler gibi alanlarda eksiklerin süratle giderilmesi gerekmektedir. Turistik ilişkiler sadece ekonomik açıdan ele alınmamalıdır. İki ülke vatandaşları arasından kültürel etkileşim ilişkilerin daha sağlam bir zeminde ilerlemesine olanak sağlayacaktır. Turizmin gelişmesi için kültür ve turizm fuarlarının bulunması güven duygusunun ziyaretçiye saygı temelinde askeri, ekonomik ve psikolojik bir şekilde bütün yönleriyle geliştirilmesi gerekmektedir.
Sonuç bildirgesinde, öğrenci ve öğretim görevlisi değişimi ortak sportif ve kültürel faaliyetlerin artırılması, yükseköğrenim denkliğinin çözülmesi gerektiği belirtilerek şöyle denildi: "İki ülke arasında ilişkilerin istikrarı ve sürekliliği için kadınlar arası işbirliği ortamının oluşturulması, İran ve Türkiye kadınları arasında sanatsal ve kültürel ortak faaliyetler düzenlemesi gerekmektedir. İki ülke arasındaki ilişkilerin sağlık alanında son dönemde önemli gelişmeler kaydettiği görülmektedir. İki ülkenin mevcut deneyimlerinin paylaşılmasını sağlayacak, ortak politikaların geliştirilmesi bu alanda daha iyi mesafe almalarına katkı sağlayacaktır. Enerji alanında işbirliği boru hatlarının geliştirilmesi ve ticari dengenin sağlanması diğer ülkelerin arz ve talepleri doğrultusunda uygun politika geliştirilmesi ve bölgesel dengenin sağlanması ile mümkün. İki ülke arasındaki tercihli ticaret ilişkilerinden serbest yaşama imkânlarının araştırılması gerekmektedir. Sonuç olarak yararlı verimli ve karşılık görüş beklentilerinin geliştirilmesini sağlayan önemli bir etkinlik gerçekleşmiştir."
Adalet ve Kalkınma Partisi Van Milletvekili Burhan Kayatürk de, İran ve Türkiye´de Arge ile İnovasyona daha yeni yeni önem verdiklerini belirterek, Türkiye´nin son 12 yılda Arge alanında bir yol kat ettiğini söyleyebileceğini ifade etti.
Van Valisi Aydın Nezih Doğan da, daha sonraki görüşmelerde halkların ilişkilerin önündeki engellerin kalkmasına ihtiyaç olduğunu düşündüğünü söyledi. Van forumu hatıra fotoğrafının çekilmesiyle sona erdi.
(Nİ-HO-Y)

26.10.2014 09:58:45 TSI