Bakan Tüfenkci'nin Uluslararası Kooperatifçilik Günü Mesajı

Temelini imece ruhundan alan kooperatifler, ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmanın önemli araçlarından biridir. İnsan odaklı uygulamaları, sürdürülebilir kalkınmada önemli rol oynamaları, istihdam yaratmaları ve çevreye duyarlı politikalarıyla kooperatifler, diğer işletme modellerinden farklılaşmaktadır.

Hammadde üretim ve tüketim zincirinde aracıları en aza indirerek üretici ve tüketicilerin daha etkin korunmasına, ekonomik bakımdan güçlenmesine katkı sağlayan kooperatifler,  kişilere kendi kendilerini yönetme yeteneğinin kazandırılmasını da sağlamaktadır. Sergiledikleri dayanışma kültürüyle, ekonomik krizlere karşı diğer sermaye şirketlerine kıyasla daha az etkilendikleri bilinen kooperatifler, ekonomide yeni yapılanmaların önünü açarak toplumsal faydayı en üst düzeye taşımaktadır.

Birleşmiş Milletlerin tahminine göre; dünya genelinde 800 binden fazla kooperatif ve 1 milyardan fazla kooperatif ortağı bulunmaktadır. Ekonominin her alanında faaliyet gösteren kooperatifler, dünya çapında 250 milyondan fazla kişiye iş imkânı sağlamaktadır. Dünya genelinde özellikle enerji, sigorta, sağlık ve eğitim gibi sektörlerde önemli faaliyetlerde bulunan kooperatifler, sadece yerel bazda değil ulusal bazda da kalkınmaya katkı sağlamaktadır.

Uluslararası Kooperatifler Birliği’nin (ICA) öncülüğünde hazırlanan 2016 yılı Dünya Kooperatifçilik Raporu’na göre, dünya genelinde 2 bin 370 kooperatiften 1.420’si 100 milyon dolar üzerinde ciroya sahiptir. Raporda, bildirimde bulunan kooperatifler arasında en yüksek ciroya ulaşan ilk 300 kooperatifin toplam cirosunun 2,5 trilyon dolar olduğu görülmektedir. Sadece 300 kooperatifin ulaştığı bu büyüklüğün, pek çok ülkenin gayrisafi yurt içi hâsıla rakamından fazla olduğu gözden kaçırılmamalıdır.

Ülkemizde tohumları Mithat Paşa tarafından atılan kooperatifler, bugün 53 bini aşan sayılarıyla 37 farklı türde faaliyet göstermektedir. 7,5 milyon insanımızın ortak olduğu bu kooperatifler, güç birliğinin, refahın ve gelişmişliğin ülkemizin en ücra köşelerine kadar ulaşmasına öncülük etmektedir. İstanbul Sanayi Odası’nın 2016 yılı “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasında Pankobirlik iştiraki Konya Şeker Şirketi 31. sırada, Trakyabirlik 114. sırada, Tarım Kredi Kooperatifleri iştiraki Gübretaş 203. sırada, Marmarabirlik ise 347. sırada yer almayı başarmıştır. Bu gelişmeler, kooperatiflerimizin Türk ekonomisi için önemini bir kez daha ortaya koyar niteliktedir.

Üretilen ürünlerin yerli olması ve üretim esnasında faaliyet gösterdikleri bölge insanına istihdam yaratılması nedeniyle kooperatifler, yerli malı üretimine de ciddi destek olmaktadır. Böylece yerli sermayeyi bir araya getiren kooperatifler aracılığıyla yerli malı ürünlerin üretilmesi ve kullanılması da teşvik edilmektedir.

Türk kooperatifçiliğini daha ileriye taşımak, geleceğe hazırlamak amacıyla 2012 yılında uygulamaya koyduğumuz “Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı” tüm kooperatiflerimiz için yol gösterici bir belge niteliğindedir. Söz konusu Strateji ile ülke kooperatifçiliğimizin 2023 hedeflerine olan katkısını artırmayı, kooperatiflerimizi daha rekabet edebilir ve sürdürülebilir işletmeler haline getirmeyi, milli kaynaklarla yerel kalkınmayı sağlamayı amaçlıyoruz.

Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği (TESKOMB) çatısı altında ülkemizin 81 ilinde kurduğumuz bine yakın kredi kefalet kooperatifi, esnaf ve sanatkârlarımızın finansmana erişimini sağlayan en önemli yapılardan birisidir. Söz konusu kooperatifler aracılığıyla 31 Mayıs 2017 tarihi itibariyle kredi kullanan esnaf ve sanatkâr sayısı 443 bin 488’e; kredi bakiyesi ise 21 milyar 385 milyon liraya ulaşmıştır. 2002 yılından bugüne kadar olan süreçte kredi ve kefalet kooperatifleri aracılığıyla 1,4 milyon esnaf ve sanatkârımız 66 milyar lira faiz indirimli kredilerden faydalanmıştır.

3 binden fazla kişiye istihdam sağlayan ve tarımsal alanda öncü kredi kuruluşu niteliğindeki Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği, bünyesindeki 1.625 kooperatif aracılığı ile 2016 yılında kredi kullanan ortak sayısı 422 bin 225’e, kredi hacmi ise 6,7 milyar liraya ulaşmıştır.

Ülkemizdeki kooperatifçiliğin gelişmesi, daha elverişli bir yasal ortamın yaratılması, kooperatiflerin kurumsal yapılarının güçlendirilmesi, daha etkin ve verimli girişimler haline getirilerek topluma olan katkılarının artırılması amacıyla Bakanlığımız koordinasyonunda ve ilgili kurum ve kuruluşların katılımlarıyla sürdürülen “Yeni Kooperatifler Kanunu Tasarısı Taslağı” hazırlanmasına yönelik çalışmalarımızda da son aşamaya gelmiş bulunuyoruz.

Uluslararası Kooperatifler Günü dolayısıyla Türk kooperatifçiliğinin gelişmesine katkıda bulunan tüm kurum ve kuruluşlara teşekkür eder, bu günün kooperatifçilik bilincinin artırılması ve bu alanda hayırlı çalışmalar yapılmasına vesile olmasını dilerim.