Alabalığın yumurtadan başlayan gizemli yolculuk
Bitlis'in Ahlat ilçesinde alabalık sağımı ilginç görüntülere sahne olurken, sağım için seçilen alabalıklar özel havuzlarında loş bir ışıkta dinlendirilerek sağıma hazırlanıyor.
İlçenin Kırklar Mahallesi Bıhbıcık mevkiinde uzun yıllar alabalık üreticiliği yaptığını anlatan İlyas Aydoğdu, her yıl aralık ayından şubat ayının sonlarına kadar alabalık sağımı yaptıklarını belirtti. Balığın havuzdan çıkarılıp sağılıncaya kadar geçirdiği tüm aşamaların alabalıklar için özel bir durum olduğunu vurgulayan Aydoğdu, "Burada yavru yetiştiriciliği alanında hizmet vermekteyiz. Bu tesis 1984 yılından itibaren hem halkımıza hem de civar il ve ilçelere yavru balık satış hizmetlerinde ve porsiyonluk balık olarak hizmet vermektedir. Balık sağımında balıklar genç anaçlar olarak ayrılır.
Genç anaçlar yaklaşık olarak 500 gram ile 1 kilogram ağırlığında olan balıklardır. Bu balıkları yılın 12'inci ayından itibaren senede bir kez olmak üzere sağıma alıyoruz. İlk başta sağım için seçtiğimiz balıkları kendi özel havuzlarında, loş bir ortamda yaklaşık olarak 1-2 ay dinlendiriyoruz. Bu süreçte balıkların içinde bulunan havyar dediğimiz yumurtaların olgunlaşmasını bekliyoruz. Bu olgunlaşma esnasında 10 veya 15 günde bir kontrol amaçlı yumurtanın oluşup oluşmadığına bakıyoruz. Eğer yumurta oluşmuşsa kuluçka bölümünde daha karanlık bir ortamda balıkları bir gün bekletiyoruz ki stresten daha uzak kalsın. Bir daha ki sefere daha verimli yumurta almamız için bu yöntemi kullanıyoruz. Sağıma başlarken 4 çeşit sağım ve 2 çeşit döllenme sistemi var. Bunlar elle basınç uygulayarak sağım, tuz ile sağım, anestezi uygulayarak, yani balığı bayıltarak yapılan sağım ve balığın anüs bölgesinden verilen hava basıncı sonucu yumurtanın alınmasıdır. Döllenmeler ise kuru döllenme ve sulu döllenme olmak üzere iki kısımdan oluşuyor.
Biz sağımı genellikle elle yapıyoruz. Aynı zamanda kuru sağım yöntemiyle de döllenmeyi gerçekleştiriyoruz. Alabalığın sağımında 3 dişi, bir erkek alabalık alınır. Dezenfekte edilmiş bir kabın içerisine alabalıkları sağmaya başlarız. Önce 3 tane dişi alabalık sağılır, ardından erkek alabalığın spermleri sağılarak yumuşak bir karışımla döllenme işlemleri gerçekleştirilir. Daha sonra yumurtalar 5 dakika loş bir ortamda dinlendirilir, yumurtaların döllenmeleri daha rahat şekilde olur. Ardından çok az oksijenli bol su yumurtaların üzerine ilave edilir. Çünkü suyla beraber balık spermleri hemen harekete geçer. Bu işlemde yumurtalar 10 ila 15 dakika süreyle devamlı yıkanır ki döllenmemiş ve çürük yumurtaların ayıklanması sağlansın. Daha sonra yumurtalar 24 ila 48 saat arayla kuluçka dolaplarına alınır.
Bu süreçten sonra yumurtalardaki çürüklerin ayıklanma işlemi başlar. Bu da çok hassas bir şekilde yapılır. Yaklaşık 15 günlük süre zarfında ise balıklara hiçbir müdahalede bulunmuyoruz. 30 günden sonra gözlenme olayı başlıyor. 31'inci günden sonra gözlenmiş yumurtalar çeperlerini kırarak larva şeklinde kuluçka dolaplarındaki kaselerin içerisinden çıkmış oluyorlar. Bu işlem yaklaşık olarak 10 ila 15 gün sürüyor. Larvalarından çıktıktan sonra yavru balıklar ilk başta ışığa, suyun akış hızına ve ardından yemlenmeye alıştırıldıktan sonra kuluçka haneden çıkartılıp ön büyütme havuzlarına alınıyor. Daha sonra 250 -300 gram olan kendi yetiştirdiğimiz yavrudan damızlık balığımızı alıyoruz. Onları da tesisimizde bulunan ve tamamen doğal olan havuzda yetiştiriyoruz" dedi.